Vanuatu

From Wikipedia
(Redirected from Ripablik blong Vanuatu)
Ripablik blong Vanuatu
Kaptel: Port Vila
Gavman:
Hed blong Stet: Nikenike Vurobaravu
Praem minista: Charlot Salwai
Lanwis: Bislama, Inglis, Franis
Eria: 12 189
Populaesen: 277 554

Ripablik blong Vanuatu (Franis: République de Vanuatu, Inglis: Republic of Vanuatu) i wan kaontri long pasifik we olgeta i tok tok long Bislama. Ol tu narafala ofisol lanwis blong kantri ia hemi Inglis mo Franis. I gat klosap 115 aelan lanwis we manples blong Vanuatu i toktok long hem. Kapital blong hem i Port Vila.

Histri[jenisim hem | edit source]

Pedro Fernández de Quirós i bin kamtru long Vanuatu long 1606. James Cook i bin kamtru long Vanuatu long 1774.

Hemi independent aot blong British mo Franis long 30 July 1980.

Ol Provins[jenisim hem | edit source]

Provins Eria (km²) Populeisen (2000) Kapital
Malampa 2 779 36 100 Lakatoro
Penama 1 198 28 960 Saratamata
Sanma 4 248 32 340 Luganville
Tafea 1 628 27 530 Isangel
Torba 882 7 870 Sola
Shefa 1 455 45 280 Port Vila

Jiografi[jenisim hem | edit source]

Vanuatu i wan akipilego we i gat 83 smolfala aelan we oli bon blong ol volkeno (65 long ol aelan ia oli gat pipol we i sta liv ia).

Vanuatu i gat 14 aelen we aria blong olgeta i kasem 100km2. Oli Espiritu Santo, Malekula, Efate, Erromango, Ambrym, Tanna, Pentikos, Epi, Ambae/Aoba, Gaua, Vanua Lava, Maewo, Malo mo Aneityum/Anatom. Ples we i mo haeap kasem evri narafala ples i Mt Tabwemasana long Santo, we i kasem 1,879 metres (6,165 ft).

Map.

Politik[jenisim hem | edit source]

Vanuatu i wan palamenteri demokrasi, i gat konstitusen mo wan presiden.

Palamen blong Vanuatu i gat 52 memba.

Malvatu Mauri: Nasonal Kaonsel blong olgeta Jif

Politikol pati blong Vanuatu i:

Populaesen blong Vanuatu[jenisim hem | edit source]

Long July 2016, populaesen blong Vanuatu i stap araon 277 554. Oli tingting se populaesen long 2020 i mo o less 307 815. Blong olgeta, 98, 5 % i melenesian, mo nara 1,5 % i Polenesian, waetman (Blong Ostrelia, Niu Zilan o Franis), mo tu i gat sam shinwa.

Nasonal Ekonomi[jenisim hem | edit source]

Agrikalja[jenisim hem | edit source]

65 % blong ol man Vanuatu oli planem prodius, olsem kokonas, kava mo kopra. Oli planem sam blong kaekae mo sam blong salem.

Wota risos[jenisim hem | edit source]

75 % blong rurol populesen blong yumi tede oli nogat aksess long gud wota yet. Mo aim blong gavman blong tede hemi blong 2015 everi man blong Vanuatu oli mas kat aksess finis long gud wota.

Spot[jenisim hem | edit source]

Ol tufala spot we ol man Vanuatu i stap pleiplei long hemi oltaem hemi i kriket mo futbol. Be wan nogud samting i se ol yangfala pikinini blong Vanuatu i nogat fulap janis blong tekem pat long tufala spot ia from inogat gudfala okanaesesen aotsed long Efate long ol narafala aelan.

Lanwis[jenisim hem | edit source]

Nasonal lanwis blong Vanuatu emi Bislama. Ol ofisol lanwis emi Bislama, Franis mo Inglis. Ol lanwis oli yusum insaed long skul emi Franis mo Inglis. Olsem wan fomol lanwis Inglis mo Franis ino save bitim narawan from bae kosem divisen.

Aelan kaeke[jenisim hem | edit source]

Lukluk tu[jenisim hem | edit source]


Pasifik
OstreliaFijiKiribatiMasal AelanMikronesiaNauruNiusilanPalauPapua NiuginiSamoaSolomon AelanTongaTuvaluVanuatu